Przeuczenie (nadmierne dopasowanie) w rzeczywistości

Przeuczenie to negatywna sytuacja, kiedy zbytnio dopasowujemy się do czegoś. Niesie to za sobą konsekwencje. Kilka przykładów:

• Osoba, która nigdy nie opuściła rodzinnego miasta i stara się szpanować tuningowanym samochodem
• Pracownik robiący w tej samej firmie przez 20 lat w ten sam sposób, który zostaje zwolniony i ma pretensje do wszystkich o to, że świat poszedł do przodu
• Hejter, który siedzi na politycznym forum / Linkedinie i robi sobie hobby z komentowania rzeczywistości w coraz bardziej złośliwy sposób. W mniej bolesnej formie, są to osoby które żyją w jakiejś internetowej społeczności, która nie ma realnego znaczenia.
• Rodzina, która zaczyna mówić językiem coraz mniej zrozumiałym dla wszystkich wokół
  

Brak nowych wyzwań powoduje stagnację, stagnacja powoduje trudności w odnalezieniu się w otaczającym świecie. Wyzwania, jakie są podejmowane stają się małe. Dobrą metaforą są memy z typową Januszem i Grażyną, który po osiągnięciu jakiejś równowagi życiowej, mają tylko dwa marzenia - posiadanie Passata 1.9TDI w dieslu oraz wyjazd do Egiptu na full ekskjuzmi. 

Ciekawe w nadmiernym dopasowaniu jest to, że dotyka szerokie grupy osób i prowadzi do takich samych efektów. Stąd popularność memów o Januszach Nosaczach. 

Nadmierne dopasowanie często zauważam u osób, które chcą coś zmienić w życiu, ale już z góry wiadomo, że tego nie zrobią. Jeden znajomy najpierw chciał przestać pracować w kopalni i miał nawet dryg do kodowania, ale znalazł sobie mnóstwo wymówek, by się nie rozwijać.

Następnie wyznaczył sobie ambitny cel że znajdzie pracę maksymalnie w rok, ale wtedy zaczął skakać z tematu na temat. Na pytanie ile cv wysłał, odpowiadał że jeszcze nie ma cv. Linkedin też nie był potrzebny, na Githuba nie wrzucał. 

Tak minęło mu 2 - 3 lata, aż nadszedł 2024 i kryzys w IT :). Znajomy utwierdził się wtedy w przekonaniu, że "pracy w kodowaniu znaleźć się nie da".

Osoby nadmiernie dopasowane nie zrobią nic, by poprawić swoją sytuację. Kiedyś wszedłem na polską grupę dotyczącą LLM. Pomyślisz sobie, że dyskusje dotyczyły tam tego, jak efektywnie wykorzystywać narzędzia dające niesamowitą przewagę na rynku, o których 4 lata temu nie mogliśmy nawet marzyć? A może jak wykorzystać Chat do nauki? 

Oh boy. Jedna osoba szukała, jak kupić licencje do Chatu na Allegro, bo może będzie taniej. Druga  chwaliła się, jak pisze z nim używając przekleństw (niestety nie poprawiało to skuteczności wyników), a trzecia żaliła się, że Chat stworzył jej jakieś dziwną grafikę przedstawiającą rozmówcę. Forum kręciło się wokół szumu, utrudniania - zamiast ułatwiania sobie życia. To tak, jakby dostać za darmo Ferrari, ale doszukiwać się brudu na drodze na której stoi. 

Osoba nadmiernie dopasowana prawie zawsze jest denialistą. Zaprzecza ona istnieniu lepszych rozwiązań, nie lubi, jak ktoś ją poucza, zachęca do zmiany lub pokazuje że ktoś radzi sobie lepiej. 

Chyba najważniejszą cechą przeuczenia jest upodobanie do komfortu. Ludzie uwielbiają swoje czekanie do weekendu na picie piwka i grill. Lubią narzekać i obwiniać innych. Nie lubią za to prawdy i szerokiego spojrzenia na świat.

To, czego nienawidzą najbardziej, to wyzwania i prawda.

Najlepsza książka o rozwoju

Cały ten proces opisany jest świetnie w książce "Kto zabrał mój ser". Opisani są w nim ludzie oraz myszy żyjące w labiryncie. Myszy szybko przyzwyczajają się do zmiany sytuacji, ludzie natomiast rozsmakowują się w obecnej sytuacji. Nie chcą zmieniać status quo.

O przeuczeniu traktuje także książka Nassima Taleba Antykruchość. Osoba narażona na ciągłe zmiany poradzi sobie lepiej w życiu niż ktoś, kto spędził całe życie na ciepłej posadzie.

Z innej strony

Przeuczenie to także branie pod uwagę zbyt dużej ilości informacji, przez co przestajemy dostrzegać sedno. Jest o to szczególnie łatwo dzisiaj, w dobie info-rozrywki. Przykładem może być post, czyli powstrzymywanie się od jedzenia na jakiś czas. Kiedyś ludzie po prostu pościli, dzisiaj są opracowane całe procedury jak wchodzić i wychodzić z postu, który trwa tylko kilka godzin. 

Kiedyś czytałem recenzję Macbooka Air 1 generacji. Jest to świetny laptop, który służy mi przez kilka lat. Czytając jego recenzje w okolicach premiery można było jednak doszukać się samych negatywów. Dzisiaj żaden produkt nie jest dość dobry, żadna restauracja nie oferuje dobrego jedzenia - patrząc na podstawie informacji przedstawionych przez inne osoby. 

Cała ta kruchość przeuczenia wynika z spędzania czasu na rzeczach, na które czasu poświęcać się nie powinno.